Nhóm các nước cô;ng nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) vừa đạt được thỏa thuận mang tính bước ngoặt, khi nhất trí về mức thuế doanh nghiệp toàn cầu tối thiểu là 15%. Theo giới chuyên gia kinh tế, đây là một bước tiến mang tính lịch sử về cải cách hệ thống thuế doanh nghiệp toàn cầu, chấm dứt cuộc đua giảm thuế doanh nghiệp giữa các nước. Tuy nhiên, để thỏa thuận mức thuế thống nhất được áp dụng rộng rãi trên phạm vi toàn cầu vẫn còn là một chặng đường dài.
Bước tiến tích cực về thuế doanh nghiệp tô;́i thiểu toàn cầu
Trong nhiều năm qua, các quô;́c gia giàu có đã gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm sự đồng thuận về cách thức áp thuế đô;́i với các cô;ng ty đa quô;́c gia lớn. Các tập đoàn khổng lồ, với doanh thu hàng tỷ USD trên toàn cầu này, thường chỉ nô;̣p mô;̣t mức thuế khô;ng đáng kể nhờ các biện pháp né thuế tinh vi, gây thiệt hại nghiêm trọng cho tài chính cô;ng.
Trong mô;̣t đô;̣ng thái có thể huy đô;̣ng hàng trăm tỷ USD để giúp các chính phủ đô;́i phó với hậu quả của Covid-19, nhóm các nước cô;ng nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) đã đồng ý thiết lập mức thuế doanh nghiệp toàn cầu tô;́i thiểu là 15%.
Ảnh minh họa
Thô;ng cáo từ các Bô;̣ trưởng tài chính G7 nêu rõ: “Chúng tô;i cam kết đạt được mô;̣t giải pháp hợp lý trong vấn đề phân bổ quyền áp thuế, theo đó các nước có quyền áp thuế đô;́i với ít nhất 20% lợi nhuận vượt quá biên đô;̣ 10% đô;́i với các cô;ng ty đa quô;́c gia lớn nhất và sinh lời nhiều nhất. Chúng tô;i đảm bảo sự phô;́i hợp hợp lý giữa việc áp dụng các luật thuế quô;́c tế mới với việc xóa bỏ toàn bô;̣ thuế dịch vụ kỹ thuật sô;́ và các biện pháp tương tự liên quan đô;́i với tất cả các cô;ng ty”.
Cải cách thuế mới nhằm giải quyết 2 mục tiêu (được gọi là 2 trụ cô;̣t của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế - OECD) để đô;́i phó với các cô;ng ty (đặc biệt là các cô;ng ty cô;ng nghệ) hoạt đô;̣ng ở nhiều quô;́c gia. Thứ nhất, cho phép các quô;́c gia đánh thuế mô;̣t phần lợi nhuận do các cô;ng ty lớn thu được ở quô;́c gia đó dựa trên cơ sở doanh thu phát sinh, thay vì lấy nơi đặt trụ sở của cô;ng ty để áp mức thuế. Thứ hai, đặt ra mô;̣t mức thuế suất thuế doanh nghiệp tô;́i thiểu trên thu nhập toàn cầu.
Với trụ cô;̣t thứ nhất, các quô;́c gia nơi các cô;ng ty đa quô;́c gia tạo ra doanh thu sẽ được trao quyền đánh thuế mới đô;́i với ít nhất 20% của phần lợi nhuận vượt trên biên đô;̣ 10% đô;́i với các cô;ng ty lớn nhất và có lợi nhuận cao nhất (các tỷ lệ phân bổ lại 20% và 10% này vẫn cần được thô;́ng nhất). Trong khi đó, trụ cô;̣t thứ hai cho phép các quô;́c gia áp dụng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp tô;́i thiểu toàn cầu ít nhất là 15%.
Đánh giá về thỏa thuận thuế mới này, Bô;̣ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak cho biết: “Sau nhiều năm thảo luận, các bô;̣ trưởng tài chính G7 đã đạt được mô;̣t thỏa thuận lịch sử nhằm cải cách hệ thô;́ng thuế toàn cầu để phù hợp với kỷ nguyên kỹ thuật sô;́ toàn cầu, và quan trọng hơn, đảm bảo tính cô;ng bằng”.
Còn theo Bô;̣ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen, “cam kết quan trọng, chưa từng có tiền lệ này” sẽ kết thúc cái gọi là cuô;̣c chạy đua xuô;́ng đáy trong thuế thu nhập doanh nghiệp, đảm bảo sự cô;ng bằng cho tầng lớp trung lưu và người lao đô;̣ng ở Mỹ cũng như trên thế giới. Bà Yellen đồng thời cũng cho rằng điều này sẽ khuyến khích các nước cạnh tranh dựa trên những cơ sở tích cực.
Bô;̣ trưởng Tài chính Đức Olaf Scholz nhận định thỏa thuận này là “tin xấu đô;́i với các thiên đường thuế trên toàn thế giới”, đồng thời cho biết thêm:“Các cô;ng ty sẽ khô;ng còn có thể trô;́n tránh nghĩa vụ thuế bằng cách chuyển lợi nhuận của họ tới các quô;́c gia có mức thuế thấp nhất”. Thỏa thuận cũng hứa hẹn sẽ chấm dứt các khoản thuế dịch vụ kỹ thuật sô;́ quô;́c gia mà Anh và các nước châu Âu khác áp dụng với những cô;ng ty đa quô;́c gia của Mỹ, điều mà Washington cho rằng mang tính phân biệt đô;́i xử và thiếu cô;ng bằng đô;́i với các doanh nghiệp của nước này.
Phản ứng trước các thô;ng tin về thỏa thuận, mô;̣t sô;́ hãng cô;ng nghệ hàng đầu thế giới của Mỹ cho biết đang tập trung theo dõi cách thức thỏa thuận có thể ảnh hưởng đến những quy định về thuế.
Ông Nick Clegg, Phó chủ tịch Facebook phụ trách các vấn đề toàn cầu và cũng là cựu Phó thủ tướng Anh cho biết:“Thỏa thuận này là mô;̣t bước đi đầu tiên quan trọng, hướng t???i s??? ổn định cho các doanh nghiệp và củng cô;́ niềm tin cô;ng chúng vào hệ thô;́ng thuế toàn cầu”. Ông cũng nhận định: “Chúng tô;i muô;́n quá trình cải cách thuế quô;́c tế thành cô;ng và nhận ra rằng điều này có thể khiến những cô;ng ty như Facebook phải trả nhiều thuế hơn và ở những nơi khác nhau”.
Hãng cô;ng nghệ khổng lồ khác là Google cũng ủng hô;̣ việc thay đổi quy định thuế quan quô;́c tế, đồng thời hy vọng các nước tiếp tục hợp tác cùng nhau để đảm bảo mô;̣t thỏa thuận cân bằng và bền vững.
Trong khi đó, phát ngô;n viên của Amazon cho rằng“Chúng tô;i tin tưởng mô;̣t quy trình do OECD dẫn đầu nhằm đưa ra mô;̣t giải pháp đa phương sẽ giúp đem lại sự ổn định cho hệ thô;́ng thuế quan quô;́c tế. Thỏa thuận của G7 là mô;̣t bước đi được hoan nghênh nhằm hướng tới nỗ lực đạt được mục tiêu này”.
Mặc dù thỏa thuận đã được các nước G7 đồng ý về mặt nguyên tắc, nhưng rất nhiều chi tiết còn cần được soạn thảo và đạt được sự đồng thuận ở các vòng tiếp theo. Các biện pháp vừa được G7 thô;ng qua còn cần phải tìm được sự ủng hô;̣ rô;̣ng rãi hơn tại cuô;̣c họp của nhóm G20, trong đó bao gồm mô;̣t sô;́ nền kinh tế mới nổi, dự kiến sẽ diễn ra vào tháng Bảy tới ở Venice, Italy cùng với cuô;̣c đàm phán được lên kế hoạch v???i s??? tham dự của 135 quô;́c gia tại Paris, Pháp.
Những tác động đến Vi??t Nam
Theo giới chuyên giá đánh giá, thỏa thuận đánh thuế doanh nghiệp tô;́i thiểu toàn cầu sẽ tác đô;̣ng đến Vi??t Nam theo 3 cách. Thứ nhất, hiệp định thuế mới này có thể làm giảm khả năng thu hút các cô;ng ty nước ngoài của Vi??t Nam bằng các chính sách ưu đãi thuế.
Mặc dù thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp của Vi??t Nam là 20%, cao hơn mức tô;́i thiểu đề xuất, nhưng Vi??t Nam đang ưu đãi thuế cho nhiều đô;́i tượng/loại dự án, như miễn thuế 4 năm, giảm 50% trong 9 năm, thuế suất ưu đãi 10% trong 15 năm cho các cô;ng ty cô;ng nghệ cao đủ điều kiện. Nếu mức thuế tô;́i thiểu toàn cầu là 15% được áp dụng, thì những lợi ích mang lại từ chính sách ưu đãi thuế mà các cô;ng ty này được hưởng tại Vi??t Nam sẽ khô;ng còn nữa.
Tuy nhiên, thuế doanh nghiệp tô;́i thiểu toàn cầu có dẫn đến sự thay đổi nào trong chính sách ưu đãi thuế ở Vi??t Nam hay khô;ng còn phụ thuô;̣c vào nhiều yếu tô;́ khác và khó có thể xảy ra trong thời gian ngắn tới đây, do còn mô;̣t sô;́ lượng đáng kể đô;́i tượng được hưởng lợi từ chính sách ưu đãi sẽ khô;ng nằm trong phạm vi của quy định thuế toàn cầu mới. Trong mọi trường hợp, các tổ chức/dự án đang triển khai và đã được hưởng ưu đãi sẽ được bảo đảm theo quy định của Luật Đầu tư Vi??t Nam.
Thứ hai, đô;́i với việc phân bổ thuế cho các quô;́c gia thị trường, xét đến Vi??t Nam là mô;̣t nước có thị trường nô;̣i địa tương đô;́i lớn, sáng kiến thuế này có thể có lợi cho Vi??t Nam, vì nó sẽ cho phép Vi??t Nam được quyền đánh thuế ở mô;̣t chừng mực nào đó đô;́i với các cô;ng ty cô;ng nghệ và thương mại điện tử có doanh thu lớn tại Vi??t Nam. Ước tính, Vi??t Nam đang thất thu lớn tiền thuế từ các giao dịch thương mại điện tử tại các cô;ng ty thương mại điện tử và cô;ng nghệ, ví dụ như Netflix, Facebook, Google và các nền tảng thị trường khác.
Bên cạnh đó, gần đây Vi??t Nam đã thô;ng qua Nghị định sô;́ 126/2020/ND-CP hướng dẫn Luật Quản lý thuế mới nhằm quản lý việc thu thuế từ các doanh nghiệp thương mại điện tử (thô;ng qua hình thức tự đăng ký hoặc yêu cầu ngân hàng khấu trừ thuế), tuy nhiên, hiện chưa thể khẳng định Nghị định m???i s??? thành cô;ng như thế nào trong việc tăng nguồn thu thuế từ các cô;ng ty này.
Trong khi đó, quy định về thuế toàn cầu mới có thể cũng sẽ khó mang lại kết quả tô;́t hơn cho Vi??t Nam vì cơ chế chia sẻ thuế cho các quô;́c gia thị trường cũng sẽ đòi hỏi mô;̣t hệ thô;́ng quản lý thuế có năng lực và các nỗ lực phô;́i hợp ở tầm quô;́c tế. Đây cũng là mô;̣t trong những mô;́i lo ngại của Diễn đàn Hợp tác chung thực hiện các giải pháp chô;́ng xói mòn cơ sở tính thuế và chuyển lợi nhuận của OECD khi thảo luận về kế hoạch chi tiết cho trụ cô;̣t thứ nhất này, bởi đây sẽ là mô;̣t thách thức lớn đô;́i với các nước đang phát triển với năng lực quản lý thuế thường còn yếu.
Thứ ba, mức thuế doanh nghiệp tô;́i thiểu mới có thể ảnh hưởng đến việc cơ cấu các giao dịch trong đơn vị thành viên của các cô;ng ty đa quô;́c gia, vì các cô;ng ty này thường sử dụng cơ chế giá nô;̣i bô;̣ để quản lý các nghĩa vụ thuế trên toàn cầu. Giao dịch trong nô;̣i bô;̣ của các cô;ng ty đa quô;́c gia là mô;̣t lĩnh vực mà các cơ quan chức năng của Vi??t Nam đang tiến hành rà soát chặt chẽ để tránh việc lạm dụng thuế./.
Mặc dù thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp của Vi??t Nam là 20%, cao hơn mức tô;́i thiểu đề xuất, nhưng Vi??t Nam đang ưu đãi thuế cho nhiều đô;́i tượng/loại dự án, như miễn thuế 4 năm, giảm 50% trong 9 năm, thuế suất ưu đãi 10% trong 15 năm cho các cô;ng ty cô;ng nghệ cao đủ điều kiện. Nếu mức thuế tô;́i thiểu toàn cầu là 15% được áp dụng, thì những lợi ích mang lại từ chính sách ưu đãi thuế mà các cô;ng ty này được hưởng tại Vi??t Nam sẽ khô;ng còn nữa.
Tuy nhiên, thuế doanh nghiệp tô;́i thiểu toàn cầu có dẫn đến sự thay đổi nào trong chính sách ưu đãi thuế ở Vi??t Nam hay khô;ng còn phụ thuô;̣c vào nhiều yếu tô;́ khác và khó có thể xảy ra trong thời gian ngắn tới đây, do còn mô;̣t sô;́ lượng đáng kể đô;́i tượng được hưởng lợi từ chính sách ưu đãi sẽ khô;ng nằm trong phạm vi của quy định thuế toàn cầu mới. Trong mọi trường hợp, các tổ chức/dự án đang triển khai và đã được hưởng ưu đãi sẽ được bảo đảm theo quy định của Luật Đầu tư Vi??t Nam.
Thứ hai, đô;́i với việc phân bổ thuế cho các quô;́c gia thị trường, xét đến Vi??t Nam là mô;̣t nước có thị trường nô;̣i địa tương đô;́i lớn, sáng kiến thuế này có thể có lợi cho Vi??t Nam, vì nó sẽ cho phép Vi??t Nam được quyền đánh thuế ở mô;̣t chừng mực nào đó đô;́i với các cô;ng ty cô;ng nghệ và thương mại điện tử có doanh thu lớn tại Vi??t Nam. Ước tính, Vi??t Nam đang thất thu lớn tiền thuế từ các giao dịch thương mại điện tử tại các cô;ng ty thương mại điện tử và cô;ng nghệ, ví dụ như Netflix, Facebook, Google và các nền tảng thị trường khác.
Bên cạnh đó, gần đây Vi??t Nam đã thô;ng qua Nghị định sô;́ 126/2020/ND-CP hướng dẫn Luật Quản lý thuế mới nhằm quản lý việc thu thuế từ các doanh nghiệp thương mại điện tử (thô;ng qua hình thức tự đăng ký hoặc yêu cầu ngân hàng khấu trừ thuế), tuy nhiên, hiện chưa thể khẳng định Nghị định m???i s??? thành cô;ng như thế nào trong việc tăng nguồn thu thuế từ các cô;ng ty này.
Trong khi đó, quy định về thuế toàn cầu mới có thể cũng sẽ khó mang lại kết quả tô;́t hơn cho Vi??t Nam vì cơ chế chia sẻ thuế cho các quô;́c gia thị trường cũng sẽ đòi hỏi mô;̣t hệ thô;́ng quản lý thuế có năng lực và các nỗ lực phô;́i hợp ở tầm quô;́c tế. Đây cũng là mô;̣t trong những mô;́i lo ngại của Diễn đàn Hợp tác chung thực hiện các giải pháp chô;́ng xói mòn cơ sở tính thuế và chuyển lợi nhuận của OECD khi thảo luận về kế hoạch chi tiết cho trụ cô;̣t thứ nhất này, bởi đây sẽ là mô;̣t thách thức lớn đô;́i với các nước đang phát triển với năng lực quản lý thuế thường còn yếu.
Thứ ba, mức thuế doanh nghiệp tô;́i thiểu mới có thể ảnh hưởng đến việc cơ cấu các giao dịch trong đơn vị thành viên của các cô;ng ty đa quô;́c gia, vì các cô;ng ty này thường sử dụng cơ chế giá nô;̣i bô;̣ để quản lý các nghĩa vụ thuế trên toàn cầu. Giao dịch trong nô;̣i bô;̣ của các cô;ng ty đa quô;́c gia là mô;̣t lĩnh vực mà các cơ quan chức năng của Vi??t Nam đang tiến hành rà soát chặt chẽ để tránh việc lạm dụng thuế./.
Trúc Linh
APP giải trí game bài V83D chính thức